arbeidsveiligheid overslag

ATEX – inzoomen op gaszonering

Onlangs zijn de nieuwe NPR 7910-1 richtlijnen voor de gevarenzone-indeling van gasexplosies in concept gepubliceerd. In 2015 waren reeds Europese richtlijnen NEN-EN-IEC 60079-10-1:2015 verschenen, waarop normaliter de NPR worden gebaseerd. De ‘IEC’ is gewijzigd ten opzichte van de vorige versie uit 2009. In grote lijnen zijn de NPR 7910-1 richtlijnen niet veel veranderd.

Hét essentiële verschil tussen deze twee richtlijnen is de wijze waarop een gevarenzone type (zone 0, 1, of 2) en gevarenzone afmeting kan worden bepaald cq. berekend. Waar de NPR 7910-1 nog steeds vasthoudt aan standaard zone afmetingen (t.w. 1 meter bij een kleine bron < 1 g/s, en 7 meter bij een grote bron 1 – 10 g/s), kan deze onder de IEC 60079-10-1 berekend worden.

Als voorbeeld worden onder de NPR 7910-1 koppelingen in leidingen als een kleine secundaire bron gezien, waardoor er een zone 2 van 1 meter rondom deze koppeling komt. Onder de IEC 60079-10-1 ligt het aan de procesomstandigheden (drukverschil, temperatuur), type koppeling en product dat door de leiding gaat hoe groot de secundaire bron wordt. In de meeste gevallen (bij lage inwendige druk, in de orde van enkele barg) zal het lekdebiet zodanig klein zijn dat er weliswaar nog steeds een zone 2 komt (in buitensituatie), maar dat de zone een zg. verwaarloosbare afmeting (“NE”, negligible extent) heeft.

Onder de beide richtlijnen speelt ventilatie een grote rol in het bepalen van de zone. In tegenstelling tot de NPR 7910-1 is in de IEC de ventilatiecapaciteit bepalend in het vaststellen van het zone type: zone reductie kan hier worden gerealiseerd.

De NPR 7910-1 heeft als grote voordeel dat deze relatief eenvoudig toepasbaar is voor het bepalen van gevarenzones. Deze wijze van indelen, mits goed toegepast, is conservatief en daarmee veilig. Maar kan ook aanleiding geven voor (te) dure investeringen van apparatuur ed. geschikt voor de betreffende zones.

Het toepassen van de IEC 60079-10-1 kan in situaties waarbij de producten, processen en installaties goed bekend zijn, grote voordelen bieden. De gevarenzoneringen kunnen nauwkeuriger en realistischer worden bepaald, zonder de veiligheid daar uit het oog te verliezen. Hiermee zouden in bepaalde gevallen onnodige investeringen kunnen worden voorkomen.

  • TOP-Consultants kan u ondersteunen bij het geven van passend ATEX-advies en het opstellen van een op uw situatie afgestemde Explosieveiligheidsdocument.